Modefotograaf Yorick Nubé is in opspraak omdat hij van jonge modellen foto’s maakt die zouden grenzen aan kinderporno. De Volkskrant, die het nieuws naar buiten bracht, werd getipt door een ouder model nadat zij klachten had gehoord van jongere modellen. De betreffende fotograaf maakt vooral foto’s voor de portfolio’s van de modellen, waarmee de modellenbureaus de boer opgaan. De jonge meisjes zouden vooral (bijna) naakt worden gefotografeerd.
Het verhaal dat De Volkskrant optekent leest als een te bekend verhaal. Een oudere fotograaf maakt foto’s van jonge meisjes en probeert ze de kleren uit te praten en al dan niet te betasten. Het is helaas de schandalige realiteit. De modellen zijn afhankelijk en daar wordt veel misbruik van gemaakt. Onlangs raakte de beroemde modefotografen Mario Testino en Bruce Weber in opspraak wegens seksuele intimidatie. Terry Richardson is eind 2017 aan de kant gezet door vrijwel alle modebladen om zijn misbruik van modellen. Het heeft overigens lang geduurd voordat dat gebeurde, Richardson stond al heel lang bekend als een fotograaf die misbruik maakte van zijn macht en zijn voorkeur voor foto’s die niet onderdoen voor softporno.
Bij de Nederlandse fotograaf die nu in opspraak is, gaat het in eerste instantie niet om seksueel misbruik van modellen. Al citeert De Volkskrant wel modellen die zeggen dat de fotograaf wel degelijk een andere bedoeling leek te hebben. Zo zegt een van hen: “Hij kreunde terwijl hij me fotografeerde. Ik kreeg het idee dat hij seks met me had door zijn camera.'”Uiteraard ontkent de fotograaf de aantijgingen.
Wat de fotograaf nu vooral kwalijk wordt genomen is dat zijn werk neigt naar kinderporno. Hij fotografeert de modellen vaak (bijna) naakt, ook als ze minderjarig zijn. Het is een situatie die groter is dan bij alleen deze fotograaf. In de modefotografie draait het, net als in alle andere vormen van reclame, om verleiden. Er moeten spullen verkocht worden en in de mode zijn het de modellen die dat moeten doen. Doe je dat goed, dan kun je lekker verdienen en zeker in de tijd waarin we graag onszelf op een platform willen zetten gaan modellen ver om maar in de bladen of op advertenties te staan. Helemaal als je nog jong en zoekende bent. Dat maakt kwetsbaar.
Dat in de modefotografie modellen vaak verleidelijk en sensueel gefotografeerd worden is te verklaren en op zichzelf niet per se verkeerd. Alles draait om het verkopen. Maar de modellen verkopen niet alleen, ze zijn zelf ook handelswaar. Daarbij zijn ze afhankelijk van anderen, zoals modellenbureaus en fotografen. De macht die ze hebben op modellen is groot blijkt steeds weer. Zelfs als je met de nodige korrels zout naar programma’s als Holland Next Top Model kijkt, merk je dat het model eigenlijk niets meer is dan een productiemiddel. Levert het te weinig op, dan nemen we gewoon een ander. Het scouten en selecteren van modellen is niets meer dan een ordinaire vleeskeuring. Ook de testfoto’s voor de portfolio’s, waar het hier om gaat, zijn eigenlijk nauwelijks meer dan dat. Zoals Ilona van Nijburg van Elvis Models zegt tegen de Volkskrant moet je ‘bijvoorbeeld haar rondingen vanuit een bepaalde hoek’ kunnen beoordelen. Dat hoeft niet naakt, benadrukt ze. Maar het gebeurt wel vaak met zo min mogelijk kleding. Want zo zegt de fotograaf: “Als een meisje een kort broekje aan heeft, dan zijn haar benen weg. Het mooiste is als je die heupbotjes goed kunt zien.” Dus worden de meisjes vaak schaars gekleed gefotografeerd.
Nu zijn foto’s van schaars geklede meisjes niet direct porno. Ook niet als de modellen minderjarig zijn. Het wordt een glijdende schaal als ze sensueel worden gefotografeerd. Het kunnen hele mooie foto’s zijn, gemaakt zonder de intentie ze op porno te laten lijken. De foto’s die je nu nog kunt vinden van de fotograaf zijn vaak van die typische modefoto’s. En hij is niet de enige die het zo fotografeert. Het is de gewoonste zaak in de mode-industrie. Daarachter kun en mag je je niet verschuilen. Ik pleit zeker niet voor een verbod op naakt en/of sensuele foto’s, zowel de modellenbureaus als de fotografen moeten zich wel afvragen hoe nodig het is om jonge mensen zo kwetsbaar vast te leggen anders dan voor eigen gewin. Zeker als ze minderjarig zijn, moeten ze gewoon voor zichzelf beschermd worden op sommige vlakken. Dat verandert niet direct op de dag dat ze meerderjarig worden natuurlijk. Het wordt tijd dat de modellen gezien worden als mens en niet als een pop die je al dan niet kunt aankleden. Neem de verantwoordelijkheid en denk niet alleen aan jezelf. Zorg voor een goede werkomgeving, dus niet zoals in de omschrijving van zijn appartement, annex studio. Maar laat het model vooral meer zijn dan een (lust)object.