Gratis embed Getty Images: storm in glas water of gure toekomst

Vorige week werd bekend dat Getty Images 35 miljoen foto’s via een embed functie gratis ter beschikking stelt voor niet-commerciële doeleinden. De eerste gedachte is dat Getty de foto’s gratis weggeeft, maar dat ligt net wat genuanceerder. De foto’s blijven bij het embedden op de server staan van Getty, net zoals je een video van Youtube of Vimeo kan embedden. Wat wel opvallend is dat onder niet-commercieel gebruik ook redactioneel gebruik valt. Een krant kan zo bijvoorbeeld een gratis een foto van Getty laten zien op de site bij een nieuwsitem. Het commentaar op Getty is dan ook niet van de lucht. Met de stap zou Getty het tegengestelde kunnen bereiken van wat ze willen: ongeoorloofd gebruik van foto’s op internet tegen gaan. Bovendien is het nog maar de vraag wat de maker van de foto ermee opschiet en of Getty Images er zelf financieel van profiteert. Er zijn eigenlijk meer vragen dan antwoorden.

Officieel zegt Getty Images dat ze de gratis embed aanbieden om diefstal te voorkomen. Dat hebben de fotografen die aan Getty leveren ook te horen gekregen via een videoboodschap van Craig Peters, de senior vicepresident business development, content and marketing van Getty Images. Tegelijk ziet Peters kansen om geld te genereren. Youtube haalt ruim vijf miljard dollar op via de reclames in de films. Een klein deel daarvan, zegt Peters in de videoboodschap, is al een behoorlijke opbrengst. Hij laat echter in het midden wat de fotograaf daar van terugziet. Fotografen staan daarbij voor het blok; leveren aan Getty betekent dat je het embedden toestaat.

Big Data
Wat voor Getty Images waarschijnlijk veel belangrijker is, alleen zeggen ze dat niet openlijk, is dat ze door het embedden een speler zijn in Big Data, de grote verzameling gegevens van personen die aan elkaar gekoppeld kunnen worden. Door de foto’s in een frame te leveren, weet Getty Images precies op welke sites de foto’s worden gebruikt en kan zo nog meer gegevens verzamelen. Hoe waardevol dat kan zijn, blijkt uit het recente plan van de ING om bankgegevens te gaan koppelen aan reclameaanbiedingen. Lars Boering, directeur van de Fotografenfederatie, denkt eveneens dat een belangrijke reden de dataverzameling is. “De data kan goed gebruikt worden om de foto van reclame te voorzien.” Daar hoeft het volgens Boering niet bij te blijven: “media kunnen met Getty gezamenlijke verdienmodellen bedenken. Het is interessant om te zien of hier een nieuw verdienmodel ontstaat.” Of het echt gaat lopen, blijft volgens hem nog onduidelijk.

Fotograaf
Er is in ieder geval een belangrijk voordeel voor Getty, zegt Boering: “In feite laten ze zien dat de foto’s bij Getty staan.” De fotograaf lijkt er bij in te schieten, toch ziet Boering ook voor de maker enkele voordelen. “Als je een foto embed zie je altijd de creditline, je weet dus altijd wie de foto heeft gemaakt.” Daar kun je echter geen droog brood van kopen. “Getty kan het ook zonder credit aanbieden. Gebruikers realiseren zich beter wie de afzender is, dat is misschien hoopvol”, aldus Boering. Een andere mogelijkheid ziet hij als Getty de informatie deelt met de fotografen. Fotografen kunnen dan zien wat een foto succesvol maakt en zich eventueel op een specifieke doelgroep richten. In een breder verband ziet Boering nog een voordeel van het model van Getty: “het wordt steeds duidelijker dat de fotografie een beginpunt is van iets. Het is een drager van content en een manier om andere boodschappen mee te dragen. Dat kan voor de fotografie en de fotograaf veel betekenen.” Tegelijk realiseert Boering ook dat het nog koffiedik kijken is. De details zijn nauwelijks bekend en hij geeft ook aan dat de Fotografenfederatie de ontwikkelingen nauw zullen volgen, vooral om te kijken of het degene die het beeld maakt ook ten goede komt.

Diefstal
Minstens zo onduidelijk is de invloed op het oneigenlijk beeldgebruik. Volgens Getty Images bieden ze een alternatief tegen het illegaal kopiëren van foto’s op websites. Een watermerk stelt niets voor eigenlijk, zegt Getty, omdat je via sites meestal wel een versie zonder watermerk kunt vinden. Hoewel het idee heel aardig is, lijkt de kans klein dat het ook echt zoden aan de dijk gaat zetten. Andere projecten lijken immers ook niet echt te slagen. Neem Eerlijke Foto van Hollandse Hoogte en ANP. Naar schijnt stijgt de verkoop wel, maar echt een belangrijk alternatief lijkt het niet te zijn. Toch ziet Boering opnieuw een lichtpuntje. “Mensen die dit [embedden via Getty] gaan gebruiken gaan zich goed realiseren waar het vandaan komt en er zal meer besef komen dat als ze het echt willen hebben, ze er ook voor moeten betalen.” Zolang mensen als Kluun blijven denken dat Google Images een soort beeldbank is voor gratis beeld, lijkt dat echter nog te optimistisch. Anderzijds, het illegaal gebruik van foto’s is niet meer tegen te gaan. We weten niet eens hoe groot de inbreuk is. “Getty ziet het als enige manier om het [illegaal gebruik] los te laten. Daarom zien ze commercieel ook veel door de vingers,” denkt Boering. “Ik denk dat Getty nu in dit spel wil meedraaien, in de wetenschap dat hieruit modellen ontstaan die wel geld opleveren,” zegt Bas van Beek, algemeen directeur van Hollandse Hoogte, een van de grootste Nederlandse fotoagentschappen.

Agentschappen
Niet alleen voor fotografen heeft de beslissing van Getty gevolgen, andere fotoagentschappen zullen de ontwikkelingen met argusogen volgen. Voorlopig heeft nog niemand anders eenzelfde stap genomen. Van Beek is aanvankelijk stellig: “Wij gaan natuurlijk niet gratis leveren aan de consumenten voor blog en ander gebruik. Wij gaan ook onze collectie niet beschikbaar stellen ala Getty, hoewel dit wel weer veel nieuwe mogelijkheden biedt. Maar we verkopen wel foto’s voor internetgebruik voor twee euro en dat is al tien keer duurder dan ander aanbod.” Later nuanceert Van Beek iets: “Ik kan me voorstellen dat we dat [embedden aanbieden] ook gaan doen als het een belangrijker commercieel doel ondersteunt. Dus als we door weg te geven weer meer omzet voor de fotograaf genereren, dan is er uiteraard een argument. Vooralsnog in ieder geval dus niet.” Van Beek benadrukt ook dat Hollandse Hoogte zich richt op de zakelijke markt en niet op de consumentenmarkt. Daar gaan gebruikers volgens hem steeds meer inzien dat er naast heel goedkoop beeld ook duur beeld is. “En de markt gaat steeds beter snappen waarom dit is en gaat het gebruik hierop aanpassen. De duurdere foto’s zijn steeds vaker beter, exclusief en dragen de uitgave. Die perceptie waren we echt even allemaal kwijt.” Consumenten zullen echter weinig tot niets voor foto’s uitgeven, denkt ook Van Beek en hij ziet in het besluit van Getty wel een bedreiging voor Eerlijke Foto: “Eerlijke Foto is een moedig en stoer initiatief maar het biedt nauwelijks weerstand tegen het zoeken op Google afbeeldingen rechter-muisknop-geweld. Zeker niet nu Getty een dergelijk initiatief lanceert.”

Storm
Boering denkt dat het initiatief van Getty een grotere bedreiging vormt dan Hollandse Hoogte denkt. De markt verandert, weet ook Van Beek: “Er komen nieuwe modellen, denk aan Spotify. Prijzen voor foto dalen, volumes nemen enorm toe. Nieuwe gebruiksvormen bieden zich aan en er zijn grote shifts in de aandachtsgebieden aan de gang. Auteursrecht verandert mee. Er is meer dan ooit sprake van een vechtmarkt.” Die vechtmarkt is nog volop in beweging. Of de storm die Getty veroorzaakt in het glas blijft, of dat het echt guur weer wordt blijft nog even onduidelijk. Fotografen en agentschappen zijn in ieder geval gewaarschuwd.