Het is een bonte verzameling lijkt het in Foam. Drie totaal verschillende fotografen hangen eventjes bij elkaar. Mooie kleurenfoto’s van Jacques Henri Lartigue, bijzondere zelfportretten van Francesca Woodman en donkere landschappen van Awoiska van der Molen. Fotografie die niets met elkaar te maken lijkt te hebben, maar die toch een gemene deler hebben.
Om met de oudste foto’s te beginnen, de kleurenfoto’s van Jacques Henri Lartigue in de expositie Life in Colour zijn fascinerend. Vooral als je beseft dat het echt oude foto’s. Lartigue is al vroeg met kleurenfotografie aan de gang. Hij experimenteert met autochrome, waar gekleurde zetmeelkorrels zorgen voor wat kleur. Het doet gek genoeg denken aan de kleurruis die we kennen van begintijd van digitale fotografie. Ruis die fotografen altijd proberen weg te krijgen en die je tegenwoordig nauwelijks meer hebt, maar die toch een bepaalde schoonheid heeft. Het zijn stuk voor stuk poëtische beelden van een zorgeloos leven, perfect gekaderd.
De autochromes zijn bewerkelijk en reden voor Lartigue om een tijdje niet met kleurenfotografie te werken, tot hij na de Tweede Oorlog met Ektachrome gaat werken. Technisch duidelijk superieur materiaal, toch zijn de verschillen met de eerste autochromes niet zo groot. Lartigue weet heel goed met kleur om te gaan. De composities van Lartigue zijn bijzonder, kleur heeft duidelijk een toegevoegde waarde. De Ektachrome blijkt ook een mooie emulsie met zachte mooie kleuren. De afdrukken op de tentoonstelling zijn weliswaar digitaal hersteld omdat de originelen behoorlijk achteruit zijn gegaan.
Het is vooral hoe Lartigue fotografeert wat fascineert. Het is heel persoonlijke fotografie, echt het dagelijks leven waarin zijn geliefden veelvuldig te zien zijn. De composities zijn stuk voor stuk goed, niet alleen wat betreft het lijnenspel, ook wat betreft kleurgebruik. Ik kan er naar blijven kijken. Dat geldt ook voor zijn serie Vu de ma fenêtre, prachtige landschappen vanuit zijn huis in de Opio Vallei die een indrukwekkende diepte laten zien.
Het staat in schril contrast met de pikzwarte foto’s die Awoiska van der Molen maakt van landschappen. Zwart, zwarter, zwartst, dat lijkt het motto bij het maken van de barietafdrukken. Het lijken in eerste instantie wat saaie donkere landschappen, maar ze grijpen mij. Je wordt echt het beeld ingezogen en dan vallen allerlei details op. Wat een groot zwart vlak lijkt, blijkt een fascinerend landschap met mooie lichtval. Een mooi spel tussen donker en licht, echte fotografie. De foto’s zijn warm, het landschap omarmt je, je kunt het niet meer loslaten.
Op een andere manier doen de foto’s van Francesca Woodman dat ook. Ze zijn veel minder fijngepolijst als die van Van der Molen, maar hebben eenzelfde puurheid. Woodman geeft zich letterlijk bloot en toch blijft ze ongrijpbaar. Haar zelfportretten laten overduidelijk zien wie ze is, maar je vraagt je steeds af wat ze nu echt van haar laten zien. Wie is toch die vrouw, wat gaat er door haar heen? Het is intrigerend. Dat geldt ook van de video’s die getoond worden. De films geven een extra dimensie, maar echt dichtbij komen doe je toch niet. Het is geen gemakkelijke fotografie om naar te kijken, misschien wel juist omdat ze zich zo openstelt en je weet dat ze op jonge leeftijd zelfmoord pleegt. Hoe anders zijn haar beelden met de zorgeloze foto’s van Lartigue.
Toch hebben de drie exposities een duidelijke overeenkomst. De fotografen laten veel van zichzelf zien, het is fotografie die vanuit het hart is gemaakt. Niet om een ander te plezieren, maar om hun gevoelens te kanaliseren. Waarbij ze heel goed weten wat en hoe ze het willen vastleggen, alsof het vanzelf gaat. De beelden blijven je aandacht trekken, steeds weer moet je gaan kijken. Ze vertellen niet alleen over de makers, ze stellen ook vragen over je eigen leven. Wie je bent, hoe je je leven leeft. Foto’s die niet kunnen verouderen. Het is fotografie waar ik ontzettend veel van houd. Lartigue, Woodman en Van der Molen laten mij zien waarom ik fotografeer.
Francesca Woodman – On being an Angel
18 december 2015 – 09 maart 2016
Jacques Henri Lartigue – Life in Colour
22 januari 2016 – 03 april 2016
Awoiska van der Molen – Blanco
22 januari 2016 – 03 april 2016
