De krokodillentranen van Kluun

Het auteursrecht blijkt zelfs voor een succesvolle schrijver vreemde materie te zijn. Dat kun je in ieder geval opmaken uit het bericht dat Kluun vandaag op zijn site zette. Om de claims van auteursrechthebbende te vermijden heeft hij besloten om zijn blog ‘op zwart’ te zetten. Kluun blijkt pas sinds een aantal jaren te weten dat je niet zomaar foto’s die je op Google vindt kunt gebruiken, zegt hij zelf. In 2009 blijkt hij te zijn benaderd door Vincent Schuld, die van het opsporen van misbruik van foto’s zijn werk heeft gemaakt. In 2012 kreeg hij een claim van Highlow Communications. Sindsdien plaatst Kluun geen foto’s meer, maar hij krijgt nog steeds claims. Daar heeft hij nu genoeg van. Kluun doet voorkomen alsof hij een slachtoffer is van een stel boeven, aasgieren noemt hij de speurders zelf. Toegegeven, op de methode van Schuld en bedrijven als Highlow is een hoop aan te merken. Toch is het eigenlijk vooral schokkend hoe weinig Kluun van het auteursrecht en Google weet, of in ieder geval doet alsof.

Op de site schrijft Kluun dat hij ‘foto’s van Google Images’ gebruikt. Het lijkt erop dat de schrijver denkt dat Google Images een soort stockbureau is waar je gratis foto’s vandaan kunt halen. Zo schrijft hij “Al is de foto gewoon van Google Images geplukt, al is het bijna tien jaar geleden: de rechter stelt de fotograaf en zijn advocaat vaak in het gelijk.” Niet weten dat je gewoon via een zoekmachine zoekt komt niet echt snugger over mijns inziens. Het zou namelijk ook betekenen dat alle teksten die je via Google vindt zomaar zou kunnen gebruiken. Een beetje vreemd nietwaar? Hij spreekt zich ook een beetje tegen, want hij stelt ook dat de fotograaf in het gelijk gesteld wordt en niet Google Images. Of zou Kluun echt zo naïef zijn te denken dat je de rechten aan Google overdraagt als de zoekmachine je werk heeft geïndexeerd?

Tegelijk blijkt Kluun wel degelijk iets van de auteurswet te weten: “Als u een fragment uit een boek van mij wilt gebruiken, dan mag dat. Gratis. U hoeft het niet eens te vragen. Het valt onder citaatrecht. Zet er wel even bij dat ik er de schrijver ben.” Hij weet dus wel het verschil tussen gebruiksrecht en citaatrecht. Zou Kluun een foto citeren, bijvoorbeeld bij het bespreken van een foto, dan zou hij niet in de problemen zijn gekomen. Maar hij weet dat hij niet heeft geciteerd, maar de foto heeft gebruikt als vulling. En daarvoor moet op zijn minst toestemming voor gevraagd worden. Bovendien, waarom zet Kluun zelf niet de naam van de fotograaf onder de foto’s? Hoe zou hij het vinden als ik zijn boek in het geheel, zonder naamsvermelding en toestemming, op mijn eigen site zou zetten? Hij geeft wel aan dat hij een boek integraal op zijn site heeft gezet, maar daarmee geef je nog geen toestemming dat iedereen het zomaar mag plaatsen. Zelf zegt hij in een eerdere blog: “Tot dat moment staat het u vrij om naar hartelust te citeren uit al mijn teksten die ik op deze site, op Twitter, op Facebook op Hyves heb gezet of die u waar dan ook via Google tegenkomt. Anders had ik ze niet op het net gezet.” Citeren dus, niet integraal overnemen. U voelt het verschil?

Kluun speelt al met al de vermoorde onschuld. Hij zou beter moeten weten. Het kost meestal niet zoveel moeite om de naam van de fotograaf te achterhalen. Waarschijnlijk zou hij de foto nog mogen gebruiken ook als hij het eerlijk zou vragen. In plaats daarvan huilt hij krokodillentranen.